Voor kinderen kan het omgaan met teleurstellingen erg lastig zijn. Wanneer iets niet mag dat ze graag willen, wanneer iets anders gaat dan ze in hun hoofd hebben, wanneer iets dat ze willen niet lukt; allerlei situaties die voor frustratie kunnen zorgen. Je kunt niet iedere situatie voorkomen en dat is maar goed ook, want ook wanneer je volwassen bent krijg je te maken met teleurstellingen. En dan is het goed dat je daar als kind al mee om hebt leren gaan. Maar hoe leert een kind dat?

Vallen en opstaan

Het is voor een kind belangrijk dat hij zelf de wereld leert ontdekken, zichzelf kan ontplooien en ook leert wat hij wel en niet kan. Dat gaat met vallen en opstaan. In de vorige blog heb ik hier al over verteld. Wanneer je een kind zijn gang laat gaan – waar nodig met jouw begeleiding – leert het al omgaan met teleurstellingen. Doordat jij als ouder niet constant ingrijpt en iedere hindernis wegneemt, krijgt hij daar namelijk vanzelf mee te maken en vindt hij ook zelf in veel gevallen een oplossing.

Hoe kun je reageren?

Dat betekent echter niet dat dat altijd zonder frustraties zal verlopen. Voor een groot deel kun je het al voorkomen door heel consequent te zijn én door je kind voor te bereiden op wat komen gaat. Maar hoe kun je er als ouder het beste op reageren wanneer je kind hevig gefrustreerd is als iets anders gaat dan hij wil en hij heel boos of verdrietig wordt? (Het kan natuurlijk zijn dat er een andere reden dan het directe voorval achter het verdriet of de boosheid zit; daar zal ik in een volgend artikel verder op ingaan.)
girl-609641_640

  1. Allereerst is het belangrijk dat je de gevoelens van je kind erkent en benoemt. ‘Je wilt heel graag televisie kijken. Je wilt dat zo graag dat je even niet kan bedenken wat je anders kunt doen en je bent boos dat het niet mag’.
  2. Vervolgens leg je kort de reden uit (waarom iets niet mag, lukt of niet kan). ‘Je hebt vandaag al eerder televisie gekeken, de tijd is om’ of in een andere situatie: ‘Je kunt niet langer buiten spelen, omdat het etenstijd is en we daarom nu naar binnen gaan om te eten.’ Wees hierin begripvol, maar ook duidelijk en ga niet in discussie.
  3. De volgende stap is dat je met je kind een oplossing bedenkt. In sommige situaties kun je je kind hier heel goed zelf over na laten denken: ‘Hoe zou je het anders kunnen doen, zodat het misschien wel lukt?’ In sommige gevallen zul je het voor je kind moeten doen. Bijvoorbeeld in bovenstaande voorbeeld van het televisie kijken: ‘Je kunt even niet iets anders bedenken dan televisie kijken. Je bent misschien moe en hebt daarom niet veel zin om te spelen. Zal ik je even voorlezen?’
  4. Hij zal het lang niet altijd eens zijn met de situatie en dat hoeft ook niet. Ga er echter niet steeds opnieuw op in en blijf niet herhalen wat je hebt gezegd. Wél mag je zijn gevoel opnieuw benoemen ‘Ja, je bent boos hè, dat mag’. Ook afleiden werkt vaak goed; begin over heel iets anders en verzet daarmee zijn gedachten. Wanneer je steeds weer de oplossing benoemt of zelfs nieuwe oplossingen bedenkt, sluit je het niet af en kan je kind het ook niet afsluiten.
  5. Laat de boosheid of het verdriet van je kind er zijn. Wij bepalen niet voor hem waar hij wel of niet verdrietig om mag zijn. Wij vinden het misschien overdreven, maar hij ervaart het als zodanig en daar kunnen we niet over in discussie gaan. Wanneer we er tegenin gaan of zeggen dat hij hier niet zo boos om hoeft te zijn of er niet om hoeft te huilen, zal hij eerder nog harder gaan huilen of schreeuwen dan dat het afneemt. Hij voelt zich namelijk niet serieus genomen.

Wat heel goed kan helpen, is je kind gewoon even een dikke knuffel geven. Je hoeft niet bang te zijn dat je daarmee zijn gedrag beloont; waar het omgaat is dat je zijn gevoelens erkent en laat weten dat je er bent. Dat betekent niet dat je toegeeft; je blijft bij je standpunt. Je kind leert nu dat het best boos of verdrietig mag zijn, maar leert zich er ook bij neer te leggen. En dat is wat je uiteindelijk wil!

Hoe reageer jij wanneer je kind heel boos of verdrietig is in een dergelijk situatie? En wat werkt het beste bij jouw kind?

8 Replies to “Omgaan met teleurstellingen – 5 tips om je kind dat te leren”

  1. Ik merk dat wij vaak met teleurstelling te maken hadden als een situatie anders liep dan gepland of afgesproken door het weer (bij voorbeeld weekendplannen). Wij hebben besloten om eerlijk te zijn over of het haalbaar is wat we hebben afgesproken en bespeken verschillende plannen bij elke situatie zodat ze voorbereid zijn. Dit vangt een heleboel teleurstelling op. De kinderen kunneneen hoop incasseren doordat we dit doen.

    Wat ik wel lastig vind met boze buien (als iets niet gaat hoe ze willen) van de oudere kinderen is dat de kleintjes die op bed liggen daar last van hebben als ze boos stampend naar boven gaan en zelf naar hun kamer vliegen met lawaai. Toen ze kleiner waren was dat allemaal zoals hierboven in de huiskamer af te handelen maar met meer kinderen die beneden dan toezicht nodig hebben of die slapen en 1 die boos/teleurgesteld is wacht ik echt totdat ze rustig beneden kunnen komen om te praten.

    1. Voorbereiden voorkomt inderdaad al een hoop teleurstellingen! En ik kan me voorstellen dat dergelijke situaties lastig zijn. Je zegt dat je wacht tot ze zelf terugkomen, betekent dat dat ze, wanneer ze eenmaal op hun kamer zijn, wel rustig zijn? En de andere kinderen dus niet wakker worden?

  2. Fijn geschreven weer.

    Ik accepteer boosheid, ik zeg ook altijd dat ze boos mogen zijn omdat het een emotie is. Maar ik vind het niet goed dat ze er lang in blijven hangen. Mijn dochter van zeven blijft er niet lang in hangen. Met mijn zoon van bijna 3 ben ik nu in de fase gekomen dat we hier mee aan de slag moeten.

    Momenteel hot topic: hij wordt boos als hij zijn handen met koud water moet wassen hahahaha echt geweldig. Lauw water thuis maar op peuterspeelzaal is er alleen een koud water kraan… Dan gaat het goed mis.

    1. Dankjewel Nesrin! Heel goed dat je de emotie er laat zijn. Ook voor hunzelf is het goed dat ze er op gegeven moment uitkomen, want als ze erin blijven hangen, weten ze vaak niet eens meer waar het eigenlijk om ging en blijven ze puur in de boosheid hangen.
      En herkenbaar!! Mijn zoontje van 3 piept ook vaak over het koude water. Wanneer wij zeggen dat de ‘stoere werkmannen’ (die bij ons aan het verbouwen zijn) ook gewoon hun handen met koud water wassen, is er vaak niets aan de hand :-).

    1. Heel goed Nicole! De emotie mag er zijn. Vaak is dat al genoeg om weer rustig te worden; wanneer je zegt “huil maar even lekker”, is het soms zo over.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *